Dünyada yaşanan ekonomik krizle birlikte yeni bir kavram daha hayatımıza girdi. Negatif faiz ekonominin canlanması için uygulanan bir para politikasıdır.
Ülkemizde de olduğu gibi normalde kişiler Bankalara para yatırdıkları zaman faiz alırlar. Ancak negatif faiz uygulayan ülkeler için durum böyle değil. Bu ülkelerde yatırılan paraya faiz vermek yerine, para yatırıldığı için faiz alınmakta. Tam olarak “bana para yatıracağına, kredi ver” mesajı verilmek istenmektedir. Negatif faiz uygulaması ile şirketler için borçlanma maliyeti düşürülüyor ve kredi talebi arttırılıyor.
Negatif Faiz Niçin Uygulanıyor?
Küresel ekonomiye bakıldığında parasal genişlemenin olumsuz etkilerinin hala devam ettiği görülmektedir. Özellikle Avrupa’da toparlanmanın hala istenilen düzeyde olmamasından dolayı, sert düşen petrol fiyatları, ekonomik istikrarsızlık nedeniyle yaşanan tedirginlik ve yaşanan enflasyonun da üzerine eklenmesi negatif faiz uygulamasına neden olmaktadır. Bir diğer neden ticarette rekabet üstünlüğü sağlamaktır. Çünkü negatif faize geçen ülkeler için yerel para birimi değersizleşeceğinden dolayı ihracatta rekabet üstünlüğü için gün doğacaktır. Bu durumda negatif faiz ile birlikte kur savaşlarını gündeme taşımaktadır.
Negatif Faiz Uygulayan Ülkeler
İsveç, Danimarka, İsviçre, Japonya başta olmak üzere ECB (Avrupa) ile birlikte 5 büyük ülke negatif faiz uygulaması içindedir. Söz konusu ülkelerdeki mevduat faiz oranları aşağıdaki gibidir :
Ülke – Faiz oranı
İsviçre -1,25
Danimarka -0,65
İsveç -0,50
Avrupa (ECB) -0,10
Japonya -0,10
Negatif faiz uygulamasına en son BoJ geçmiştir ve uygulanan faiz oranını -0.10’a çekmiştir.
Ziraat Yatırım Ekonomisti Bora Tamer Yılmaz’ın açıklamalarından da anlaşıldığı üzere negatif faiz uygulamasını yapan ülkelerde finansal koşulların iyileştiği gözlemlenmektedir.
Türkiye’de negatif faiz oranı uygulaması şu an söz konusu değildir. 2016 mevduat faiz oranları göz önüne alındığında %12 (Nisan 2016) civarında faizden söz edilmektedir.
